DİL

Dil yeteneği nasıl gelişti?

İnsan ve şempanzede ortak olarak bulunan bir gendeki sadece iki molekülün, mutasyona uğrayarak insana dil yeteneğini kazandırmış olabileceği anlaşıldı. Amerikan California Üniversitesi uzmanlarının Nature dergisinde yayımlanan araştırmasına göre, FOXP2 adı verilen ortak genin dille bağlantılı diğer genlere kumanda eden proteininde yüzlerce aminoasit molekülü bulunuyor. Bu moleküllerden sadece ikisi insanda şempanzeden farklı.

Araştırmacılar, "Faaliyetleri, bu iki aminoasitteki mutasyona göre değişen genleri tespit ettik. Bazı genlerin faaliyetinin, merkezi sinir sistemi açısından elzem olduğunu belirledik" ifadesini kullandı.

Daha önceki araştırmalar da, iki aminoasidin konuşma yetisine etki edebileceği yolunda işaretler vermişti.

Yeni araştırmayı yürüten ekipten Daniel Geschwind, çalışmalarının bu etkiyi gözler önüne serdiğini belirtti. Araştırmacılar, bu sonuca, maymun ve insan beyin dokularını inceleyerek vardı. Uzmanlar, FOXP2'nin insan ve maymunda farklı sonuçlara yol açtığını gözlemledi.Araştırmacılardan Genevieve Konopka da, "insandaki dil yetisinin moleküler düzeyde nasıl düzenlendiğini" incelediklerini ve bu yolla otizm ve şizofreni gibi patolojilerin, beynin dil yetisini kullanma kapasitesini nasıl etkilediğini daha iyi anlamaya çalıştıklarını da vurguladı. İki molekülün konuşma yetisinde oynadığı rolün, insanın evrimi konusundaki araştırmalara yeni pencere aralayabileceği düşünülüyor.

Uzmanlar, iki aminoasidin ne zaman farklılaştığının ise bilinmediğini belirtti.Evrim uzmanlarına göre, insanla şempanze yaklaşık 5 milyon yıl önce birbirlerinden ayrıldı. Paleo-antropologlar, insanın 70-100 bin sene evvel konuşmaya başladığını düşünüyor.

11 Kasım 2009